غربالگري نوزادان نارس موضوعي بسيار قابل اهميت است كه در ان مطلب به آن مي پردازيم. قبل از هر چيز به زبان ساده نوزاد نارس را تعريف خواهيم كرد: نوزاد نارس حداقل سه هفته زودتر از تكميل 37 هفته به دنيا مي آيد كا اين باعث مي شود تا نوزاد وزن مورد نظر را نداشته و يا برخي از اندام هاي آن دچار مشكل باشد.
حدود 70 درصد مرگ و مير كودكان زير يك سال در جهان بر اثر اين اين موضوع و عوارضي كه در دوره نوزادي وجود دارد مي باشد. به همين منظور غربالگري نوزادان نارس داراي اهميت بسياري مي باشد زيرا در مواردي اين امكان را به شما مي دهد تا در صورت اقدام سريع به درمان فرزند خود سلامت آن را بدست آوريد.
هرچه سن حاملگي و وزن هنگام تولد نوزادان نارس كمتر باشد ، مشكلات آنان در بدو تولد و پس از ترخيص از بيمارستان بيشتر خواهد بود. اكثر اين نوزادان در بدو تولـد به مراقبت هاي پزشكي در بخش نوزادان يا مراقبت هاي ويژه نوزادي نياز پيدا مي كنند كه به آن ها در بهبود و ادامه زندگي كمك بسياري مي كند.
در سال هاي اخير با پيشرفت هاي تخصصي كه در اين زمينه ايجاد شده، بقاء بسياري از اين نوزادان حتي نوزادان زير 1000 گرم امكان پذير شده است اما براي اين منظور بايد اقداماتي از جمله غربالگري نوزادان نارس و آزمايشات ديگر انجام شود.
عواملي مانند سابقه نارسي در زايمان قبلي ،2 يا چند قلو بودن مادران ، بارداري با فناوري ، لقاح خارج رحمي، فشارخو ن و ديابت مادر، استرس ها و سابقه سقط مكرر از جمله عوامل تولد نوزادان نارس مي باشد.
توصيه مي شود در صورت داشتن اين شرايط در هنگام بارداري مراحل آزمايش غربالگري از جمله غربالگري سه ما اول بارداري و غربالگري سه ماه دوم بارداري را انجام دهيد تا سلامت جنين را تضمين نماييد.
در صورت نرمال بودن نتيجه آزمايشات غربالگري جنين مراحل بعدي غربالگريپس از تولد نوزاد انجام خواهد شد كه در اين مرحله از غربالگري نوزادان در روز سوم تا پنجم بعد از تولد نمونه خون از پاشنه پاي نوزاد گرفته خواهد شد و براي آزمايشات بيشتر به آزمايشگاه منتقل مي شود تا بررسي شود كه آيا نوزاد به اختلالات متبوليكي و يا آنزيمي مبتلا هست يا خير.
براي نوزاداني كه در موعد مقرر به دنيا آمده اند از پدر و مادر خواسته مي شود تا در روزهاي مربوطه به مركز بهداشت مراجعه نمايند و آزمايشات لازم را براي غربالگري نوزادان انجام دهند اما غربالگري نوزادان نارس كمي متفاوت تر از نوزادان معمولي مي باشد كه در ادامه در ارتباط با آن بيشتر صحبت خواهيم كرد.
روش انجام غربالگري نوزادان نارس
در ادامه در ارتباط با روش انجام غربالگري نوزادان نارس، كم وزن، بيمار يا بستري در بخش مراقبت هاي ويژه نوزادان توضيح خواهيم داد. اين نوزادان داراي مشكلات خاص پزشكي مي باشند كه بايد هرچه سريعتر براي درمان آن ها اقدام شود و زير نظر پزشك متخصص معالجه شوند.
از آنجايي كه روش درمان هاي اين دسته از نوزادان ممكن است بر نتيجه غربالگري نوزادان تاثير بگذارد به همين منظور غربالگري نوزادان نارس داراي فرآيندهاي ويژه اي مي باشد تا به نتيجه دقيقتري از بيماري ها و مشكلات دست يافته شود.
به عنوان مثال، در بسيار از آنان براي حصول اطمينان از صحت و سقم آزمايش، بايد در طول مدت بستري بيش از يك بار نمونه گيري خون انجام شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد پروتكل بيمارستان، با پزشك متخصص زنان و زايمان يا پزشك اطفال صحبت نماييد.
براي مثال دقت در غربالگري تيروئيد نوزاد نارس از اهميت بسيار زيادي برخوردار مي باشد زيرا متعادل كار كردن غده تيروئيد بر روند وزن گيري و ترخيص هرچه سريع تر نوزاد شما از بيمارستان تاثير بسزايي خواهد داشت.
غربالگري نوزاداني كه در بيمارستان متولد نمي شوند
توجه داشته باشيد كه اگر به هر دليل و شرايطي نوزاد شما در بيمارستان متولد نشود ، آزمايشات غربالگري آن بايد در كوتاه ترين زمان ممكن انجام شود.
اگر زايمان در خانه انجام شده باشد، ممكن است ماماي داراي مجوز بتواند آزمايش خون و غربالگري نوزاد را انجام دهد، در غير اينصورت والدين بايد ظرف چند روز پس از تولد نوزاد به بيمارستان يا مركز بهداشت مراجعه كرده و آزمايش غربالگري نوزاد را انجام دهند.
البته آزمايشگاه هاي طب اين امكان را فراهم آورده است تا در صورت نياز و درخواست شما غربالگري نوزاد در منزل انجام شود. شما مي توانيد براي اين درخواست به سايت هاي طب مراجعه نماييد و از قسمت خدمات غربالگري در منزل در خواست خود را براي غربالگري فرزند خود ثبت نماييد.
پس از ثبت درخواست متخصصين با رعايت پروتك هاي بهداشتي و لوزام مورد نياز به منزل شما آمده و نمونه مورد نياز را از نوزاد گرفته و به آزمايشگاه انتقال مي دهند تا بررسي ها لازم بر روي نمونه انجام شود و سپس شما مي توانيد با مراجعه به قسمت جوابدهي سايت نتيجه آزمايش غربالگري نوزادان خود را دريافت نماييد.
غربالگري شنوايي بايد حداكثر يك ماه بعد از تولد انجام شود در نتيجه انجام آزمايشات غربالگري نوزادان خود را به تعويق نياندازيد زيرا در صورت وجود بيماري لازم است تا براي شروع درمان هر چه سريعتر اقدام نماييد و براي اين منظور لازم است تا جواب آزمايش غربالگري نوزاد شما آماده شده و براي خواندن جواب آزمايش غربالگري نوزاد به پزشك متخصص مراجعه نماييد.
نتايج غربالگري نوزادان نارس
توجه داشته باشيد كه چنانچه نتيجه آزمايش غربالگري نوزاد خارج از حد طبيعي باشد، مركز بهداشت و آزمايشگاه نتيجه را به اطلاع والدين مي رساند. اما نگران نباشيد زيرا نتيجه غير طبيعي غربالگري لزوماً به معناي بيمار بودن نوزاد نمي باشد.
اين نتيجه مي تواند به دليل نمونه گيري زود هنگام بعد از تولد، حجم ناكافي نمونه، يا عدم تغذيه كافي نوزاد قبل از آزمايش بدست آمده باشد در نتيجه دقت كافي در آن آزمايش نمي باشد و بهتر است آزمايش تكرار و يا آزمايش هاي تكميلي براي اطمينان از سلامت نوزاد انجام شود.
با اين حال، گاهي اوقات نتيجه غيرنرمال نشان دهنده يك مشكل جدي اما قابل درمان است كه بهتر است هرچه سريعتر از آن مطلع شده و نسبت به درمان آن اقدام نماييد. والدين بايد بلافاصله به پزشك مراجعه كرده و نتيجه را علت يابي نمايند و روش هاي درمان آن را جويا شوند.
در غربالگري نوزادان نارس كه مدت طولاني در بخش مراقبت هاي ويژه بستري هستند، معمولا پدر و مادر به علت مراجعات مكرر به بيمارستان در حين بستري نوزاد از روند كار، نتايج و تفسير آن ها آگاه مي باشند.
پيامد هاي تولد نوزادان نارس
پس از تولد نوزاد نارس ممكن است نوزاد شما با علايم و مشكلات مواجه باشد كه علت دقيقتر آن را مي توانيد از نتايج غربالگري نوزادان نارس بيابيد و براي درمان ن اقدام نماييد.
در ادامه به برخي از پيامدهاي تولد نوزاد نارس اشاره شد است:
- مشكلات تنفسي ، قلبي عروقي ، مغزي ، مشكل در كنترل حرارت بدن، مشكلات گوارشي، خوني ، متابوليك مانند قند خون و كلسيم پايين ، كاهش ايمني بدن از پيامدهاي تولد نارس است.
- همچنين فلج مغزي يكي ديگر از عوارض تولد نوزاد نارس مي باشد همچنين اختلالات يادگيري را بايد به اين مشكلات اضافه نماييد.
- اشعه ها ، مواد غدايي ناسالم و محيط آلوده مي تواند اختلال در «دي ان اي » جنين ايجاد نمايند به طوري كه باعث بروز رفتارهاي بد در كودكان مي شود.
- خطر بعدي اينكه عوارض نارسي در نوزاد قابل انتقال به نسل بعدي مي باشد، همچنين استرس مادري باعث تغييرات ژنتيك در جنين خواهد شد.
با توجه به پيامدهاي نام برده شده تا به الآن اهميت غربالگري نوزادان نارس را درك كرده ايد در ادامه در ارتباط با احتمالات درمان و تغذيه مناسب نوزادان نارس بيشتر صحبت خواهيم كرد.
اگر دوران بحراني تا قبل از سه سالگي را تشخيص دهيم احتمال اينكه درمان كامل كنيم و كودك بهبود كامل بيابد بسيار بالا مي باشد.
نوزادان پر خطر نوزاداني هستند كه در زمان تولد زير يك كيلو و 500 گرم مي باشند.
فناوري غربالگري نوزادان نارس مي تواند اختلالات را در زمان شيرخواري تشخيص دهد كه اين موضوع درمان را راحتتر خواهد كرد.
تغذيه نوزادان نارس
- تغذيه نوزادان نارس نياز به آموزش و مهارت دارد. مادر بايد در مدت بستري بودن نوزاد در مورد نحوه تغذيه ، آموزش هاي لازم را ببيند.
- زمان ترخيص نوزاد در زماني است كه بتواند نياز تغذيه اي خود را از طريق دهان تأمين نمايد و هماهنگي لازم بين مكيدن و بلع را بتواند برقرار كند (در تغذيه نوزاد خود دقت داشته باشيد كه حداقل حجم شير روزانه بايد 120 ميلي ليتر به ازاي هركيلوگرم وزن بدن باشد.)
- زماني كه كه حجم شير نوزاد به 120 ميلي ليتــــر به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن رسيد بايد تا زمان رسيدن وزن وي به 2500گرم به شير مادر مغذي كننده شير اضافه نماييد.
- در نوزاداني كه به هر دليل، مادر قادر به شير دادن نوزاد نمي باشد بايد از شير مصنوعي مخصوص نوزادان نارس استفاده شود.
- اين نوزادان اگر به مقدار كافي شير دريافت نمايند روزانه 30-20 گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن ، افزايش وزن خواهند داشت.
- اين نوزادان براي رشد بهتر به مكمل هاي اسيدفوليك، ويتامين E ،ويتامين D ، آهن و روي نياز خواهند داشت.